Սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակները (ՍՃՓՎ) տարածված են ամբողջ աշխարհում: Փոխանցման ուղին սեռական
հարաբերությունն է (հեշտոցային, բերանային կամ անալ):
Սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակները (ՍՃՓՎ) տարածված են ամբողջ աշխարհում: Փոխանցման ուղին սեռական
հարաբերությունն է (հեշտոցային, բերանային կամ անալ):
Կան մի շարք ՍՃՓՎ-ներ, որոնցից են.
-բակտերիալ (խլամիդիա, գոնոռեա, սիֆիլիս և այլն),
— սնկային (Candidiasis),- վիրուսային,
— հեպատիտ A (Hepatitis A). փոխանցման ուղին` բերանի և կղանքի միջոցով,
— հեպատիտ B (Hepatitis B). փոխանցման ուղին` թքի և սեռական արտազատուկի միջոցով,
— հեպատիտ C, D (Hepatitis C, D). հազվադեպ են փոխանցվում սեռական ճանապարհով,
— հերպես 1, 2 (Herpes simplex 1 , 2). փոխանցման ուղին` մաշկի և լորձաթաղանթի միջոցով,
— մարդու պապիլոմովիրուս (Human Papillomavirus, HPV). փոխանցման ուղին` մաշկի և լորձաթաղանթի միջոցով,
երբեմն կարող են առաջացնել սեռական գորտնուկներ,
Մարդու իմունոդիֆիցիտային վիրուս (Human Immunodeficiency Virus, HIV), փոխանցման ուղին` սերմի, արյան,
կրծքի կաթի և սեռական արտազատուկի միջոցով,
— մոլյուսկ (Molluscum contagiosum virus). սերտ շփման միջոցով
— նախակենդանիներ (Protozoal), տրիխոմոնիազ (Trichomoniasis),
— պարազիտներ (Protozoas). քոս (Scabies):
Ստորև ներկայացնում ենք սեռական ճանապարհով փոխանցվող հավանական վարակներն ու նրանց փոխանցման ուղիները.
1․ Հեշտոցային
2․ Բերանային (բերանային երբ տղամարդն է կատարում)
3․ Բերանային (երբ կինն է կատարում)
4․ Բերանային (բերանային երբ տղամարդուն են կատարում)
5․ Բերանային (բերանային երբ կնոջն են կատարում)
6․ Անալ (ակտիվ)
7․ Անալ (պասիվ)
8․ Լեզու-հետանցքային
ՍՃՓՎ ախտաբանաֆիզիոլոգիական ճանապարհն համարվում է առնանդամի, հեշտոցի, ուղիղաղիքի և միզուղիների լորձաթաղանթի հետ շփումը: Ավելի քիչ, սակայն նույնպես վարակման ուղի են համարվում բերանի խոռոչի, կոկորդի և շնչուղիների լորձաթաղանթները:
Հետևաբար, սեռական արտազատուկի աննշան շփումն անգամ վերոնշյալ լորձաթաղանթներին համարվում է ինֆեկցիայի փոխանցման պատճառ: Ընդունված է կենտրոնանալ միայն հեշտոցային սեռական հարաբերությունից հետո առաջացած ինֆեկցիաների վրա, սակայն, միաժամանակ, պետք է ամրագրել, որ ավելի հեշտ է ինֆեկցիայի անցումը բերանից` սեռական օրգաններ, և` հակառակը: Երբեմն մաշկի շփումն է համարվում փոխանցման ուղի, և սա տեղի է ունենում հատկապես հերպեսի և պապիլոմաների ժամանակ: Իրավամբ ՍՃՓԻ փոխանցվում են տարբեր տեսակի սեռական հարաբերությունների ժամանակ, սակայն, այնուհետև փոխանցման ուղին կարող է փոխվել: Օրինակ. մարդկային իմունոդիֆիցիտային վիրուսով վարակը տեղի է ունենում սեռական հարաբերության հետևանքով, այնուհետև կինը կարող է վարակել իր երեխային հղիության կամ կրծքով կերակրելու ժամանակ:
Շատ կարևոր է ուշադրություն դարձնել այն փաստին, որ ոչ բոլոր ՍՃՓԻ ունեն ախտանշաններ: Որոշ ինֆեկցիաներ լինում են անախտանիշ և այս ժամանակաշրջանը կարող է նպաստել վարակի տարածմանը: Չբուժված ՍՃՓԻ կարող են առաջացնել քրոնիկական պրոստատիտ և անպտղություն: Յուրաքանյուր ինֆեկցիա ունի իր գաղտնի շրջանը, որի ընթացքում սեռական հարաբերությունը նույնպես համարվում է փոխանցիկ: Անախտանիշ կարող են լինել խլամիդիան, գոնոռեան, սիֆիլիսը, տրիխոմոնիազը և հերպեսը:
Կանխարգելման համար խորհուրդ է տրվում.
— օգտագործել պահպանակներ,
— խուսափել պատահական սեռական հարաբերություններից,
— բուժել անախտանիշ սեռական ինֆեկցիաները,
— ստուգել զուգընկերոջ մոտ սեռական ինֆեկցիաների առկայությունը,
— կատարել պատվաստումներ (հեպատիտ A, B-ի դեպքում),
— խուսափել սեռական հարաբերությունից` սեռական օրգանների շրջանում բաց վերք լինելու դեպքում: